Türkiye’deki deprem araştırmalarında, çeşitli kurumlar ve üniversiteler, jeolojik verileri temel alarak çalışmalarını sürdürüyor. Bu çalışmaların merkezinde, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün (MTA) yayınladığı güncel fay hattı haritaları bulunuyor. Araştırmacılar, bu haritaları kullanarak deprem risk analizleri yapıyor ve olası afetlere karşı önlemler geliştiriyor.
DOĞU ANADOLU FAY HATTI NEREDE, HANGİ İLLERİ KAPSIYOR?
Türkiye’nin aktif tektonik yapısı, Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu olmak üzere üç ana fay hattı üzerinde yer almasından kaynaklanmaktadır. Ölü Deniz Çatlağı’nın kuzeyindeki Maraş Üçlü Bitişmesi’nden doğan Doğu Anadolu Fayı, Karlıova Üçlü Bitişmesi’nde Kuzey Anadolu Fayı ile birleşerek kuzeydoğu istikametinde sona erer. Bu fay hattı, Hatay’dan başlayarak Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl ve Muş illerini kapsar ve Erzincan’a ulaştığında Kuzey Anadolu Fay Hattı ile entegre olur.
KUZEY ANADOLU FAY HATTI ÜZERİNDE BULUNAN İLLER
Türkiye Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) sağladığı verilere göre, ülkenin deprem riski taşıyan bölgelerindeki aktif fay hatlarının durumu alarm verici boyutlarda. Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Ege Bölgesi Graben Sistemi’nde altışar, Doğu Anadolu Fay Hattı’nda ise dört şehir merkezini doğrudan etkileyen aktif faylar bulunuyor. Bunun yanı sıra, diğer fay hatları üzerinde yer alan 8 il dahil olmak üzere toplam 24 il, bu tehlike altında.
Ayrıca, 80’in üzerinde ilçe de bu aktif fay hatlarının güzergahı üzerinde konumlanıyor. Türkiye’nin kuzeyinden başlayıp doğu-batı ekseninde Saros Körfezi’nden Aras Vadisi’ne kadar uzanan bu fay hattı, Gelibolu’dan başlayarak Marmara Denizi, İzmit Körfezi, Adapazarı, Düzce-Bolu, Gerede, Merzifon, Suluova, Erbaa-Niksar, Kelkit Vadisi üzerinden Erzincan, Erzurum, Varto ve Van’a kadar devam ediyor. Bu fay kuşağı içerisinde yer alan Çanakkale, Edremit, Bursa ve İznik gibi önemli yerleşim birimleri de deprem riski ile karşı karşıya.
BATI ANADOLU FAY HATTI ÜZERİNDE YER ALAN İLLER
Ege Bölgesi’nde yer alan ve Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes çöküntü ovalarını takip eden aktif fay hatları, bölgedeki sismik aktivitenin ana kaynaklarından biri olarak biliniyor. Bu faylar, Ayvalık’tan başlayıp Dikili, İzmir, Aydın, Denizli, Isparta ve Akşehir’i kapsayan geniş bir deprem kuşağını oluşturuyor. Bunun yanı sıra, Burdur ve Acıgöl havzalarının çevresinde ve Sultan Dağları’nın kuzey yamaçlarında da fay hatlarının varlığı gözlemlenmektedir.
İSTANBUL VE ANKARA’DA DİRİ FAY BULUNMUYOR
MTA diri fay hatları haritasına göre en uzun diri fay Kuzey Anadolu hattında bulunuyor. İstanbul ve Ankara’da diri fay bulunmazken yakınlarında bulunan diri fay hatları bu illerde de risk teşkil ediyor.
MTA DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE BİRİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale, Siirt.
YENİLENMİŞ DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı, Çorum.
TÜRKİYE MTA DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu’yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep’in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.
MTA YENİLENMİŞ DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE EN AZ RİSKLİ BÖLGELER
Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman’dır.
